Beethoven'ın Hayatı

Almanyada doğan Beethoven ilk müzik bilgilerini babasından öğrensede doğduğu şehirde Neefe'nin öğrencisi olmuştur.1787 yılında Mozart'tan ders almak için Viyana'ya gitmiş fakat annesinin rahatsızlığı sebebiyle erken dönmek zorunda kalmıştır.Mozart, Beethoven'la yaptığı kısa bir görüşme sonrasında Beethoven'ın dehasını ilk anlayanlardan biridir.1792 yılında tekrar Viyana'ya giderek Büyük Sanat Merkezinde HAYDN'ın öğütleri üzerine çalışmalara başlamış ve eserleriyle kısa bir sürede çevresindekilerin beğenisini toplamıştır.1800'lü yılların başında ortaya çıkan sağırlık problemi 1819 yılında ise son halini almış ve Beethoven sağır olmuştur.Bu yüzden besteci kendini insanlardan soyutlamıştır.Beethoven,Mozart ve Haydn'ın devamı olmuş müziği sınıflardan kurtarmaya çalışmıştır.19.yüzyıla damgasını vuran besteci özgürlüğe düşkünlüğüylede göze çarpmıştır.

Dokuz senfoni,bir keman konçertosu,beş piyano konçertosu,üçlü konçerto,Fidelio operası,otuziki piyano sonatı,on keman-piyano sonatı,beş viyolonsel ,bir korno sonatı,çeşitli oda müziği ve değişik biçimde pek çok eser vermiştir.

Beethoven'ın Müzik Hayatı

Beethoven Romantik müziğin habercisi olarak gözümüze çarpar.Romantizm hareketini herkesten daha çok belirleyen Ludwig Van Beethoven'dir.Viyana'ya 1792 yılında geldiğinde ''Özgürlük,Eşitlik ve Kardeşlik'' sloganı heryerde rastlanan bir slogandı ve insanlık kendi gücünü anlayabilirse bu sloganın gerçeğe dönüşebiliceğine inanan çok fazlaydı.Beethoven,Geothe ve Schiller'in erken romantik çağdaki ana inancı olan ''tecrübelerle kendini aştıktan sonra dolu ve soylu bir yaşam'' inancına sahipti.

Beethoven'ın yüce yapıtlar yaratmasının sebebi müzksel ülküsünün erken romantik çağın ülküsüyle birleşmiş olmasıydı.Beethoven Klasik dönem ve özellikle Barok dönemdeki gibi hizmetkarca eserlerini sunmuyordu. Aksine birgün konser sırasında salondan konuşma sesleri duyması üzerine konseri yarıda bırakmışlığıda vardır.Hatta bir gün Prens Lichmowsky'e ''Prens siz neyseniz bir rastlantı sonucu oldunuz.Ben neysem kendimden oldum.Prensler binlerce ama Beethoven bir tane...'' diye bir yazı yazmıştır.

Beethoven'ın Klasik Dönemi mi- Romantik Döneme mi ait olduğu hala tartışılmaktadır.Genel inanç her iki dönemdende etkilendiğini söylesede eserlerindeki elemanlar romantiklerin sonuncusuna kadar kullanıldığı ve benimsendiği için akımın ruhsal kaynağı olarak gösterilsede 18.yüzyıl çocuğu olduğu unutulmamalıdır.

Beethoven klasisizmin katı sanat düşüncelerini atmamış onun yerine yeni sentezler üretmiştir.Eserlerinde klasik üslüp biçimli öğeyi denegeleştirmiş,romantik uslüp biçimli öğeleride biçimle paralel tutarak aşırıya kaçmamış ve seviyeyi korumak istemiştir.
Eserlerinde hiç bir zaman kuşkuya düşmemiş , planlı yapım ve düzende yapıtlarını biçimlendirmiş ve buda bu kadar verimli olmasını sağlamıştır.Beethoven sağır olduğu zamanda bile sadece kendini yenmek için Tanrıya yakarmıştır.Beethoven diğer bestecilerin aksine(19.yüzyıl) söz ve sesin bağlantısını fazla önemsememiştir.Tek operası''Fidelio'' büyük bir eseri sayılmaz.9.senfonide söze sarıldığı anlarda bile müziği herzaman daha çok önem vermiştir.Beethoven yalın müziği benimsemiştir.Bestelerinde sözlü kısımlardan çok yalın müzikte yaratıcılığı daha ön plandadır.

9.Senfoni'de bile sadece Schiller'in şiirinden(Neşeye Övgü) kendi isteği doğrultusunda yararlanmıştır.9.senfonin genel yapısı şarkı ve şiirden uzak bırakılmıştır.Beethoven'ın tüm yapıtları ''SENFONİK'' düşünceye dayalıdır.Sonatları,konçertoları,oda müziği yapıtları klasisizmin büyük yeniliği''sonat'' biçimine dayanır.Beethoven lirik olmak istediğinde bile lirizmi 2.plana atmıştır.Buda romantizme tertstir çünkü romantizmde sonatın kurallarına fazla dikkat edilmez ve önemsenmemiştir.

 

Beethoven'ın müzik hayatı 3 ana döneme ayrılır;

İlk dönem;
1800 yılına kadar gelen piyano virtüözlüğü dönemidir.Bu çalgının büyük bir ustasıdır ve yapıtlarını kendi sunar.(Bu dönemde ilk onbir piyano sonatı,yaylı çalgılar dötrlüsü,bir yedili,bir piyano konçertosu ve 1.Senfoni'nin doğduğu dönemdir).Bütün yapıtlarında HAYDN'la olan ilişkisinden kaynaklanan esinlenme ve benzerlik gözlenir.Sonat HAYDN'a adanmış hatta HAYDN'ın elinden çıkmış gibidir.

2.Dönem;
Bestecinin sağlığı nedeniyle süregelen ruhsal savaşının olduğu yıllardır.1801 yılında sağırlığı yüzünden besteciliğe yönelmiştir.En verimli çağı bu dönemdir.(''2'den 8'e bütün senfoniler,Fidelio Operası,Leonore üvertürü,beş piyano konçertosu,keman konçertosu,birçok piyano sonatı).Bu dönemde serimden sonra gelen işlem bölümünün genişletildiğini görürüz ,senfonilerinde ve eserlerinde HAYDN'a ait izler oldukça azalmıştır.Ayrıca serimde sunulan tonalitelerin ana tonaliteye dönüşümü tüm besteciler üzerinde derin bir etki bırakmıştır.
6.senfonide herbölüm için başlıklar yazmıştır.(Gök Gürültüsü,Dere Sahnesi vb.).Bu başlıklara karşın yapı tamamiyle senfoniktir ve müzikal yönü ağır basmaktadır.Her nekadar programlı müzik olarak adlandırılsada birçok kişi senfonik şiir olarak nitelendirmiş ve 9.senfoni gibi devrimsel olduğunu söylemiştir 6.Senfoni'nin.

3.Dönem;
''Çekiçli Piyano''sonatından sonra gelen bu dönemde ruhsal savaşının bitimiyle Beethoven'da eskiye ,HAYDN,BACH'a dönüş ve müzikte kalıcı bir biçim oluşturmaya çalıştığı gözlenir.Bu şiirsel çabanın önemli kanıtları ;beş sonyaylı çalgılar dörtlüsü,op.133 Büyük Fuga gibi eserlerdir.Dörtlüklerde geleneksel dört bölüm bırakılmıştır.Biçim yoğuruşları her bölümde çözümlenmeye başlamıştır.Son piyano sonatları OP.109,110,111 yazılmıştır.

Beethoven son ''yaylı çalgılar dörtlüleri'' ve piyano sonatlarıyla çalgıları ve çalanları hiç gözetmeden ayrı bir müzik evreni, tarzı yaratmaya çalışmıştır.İç kulağında oluşturduğu seslerle doyuma ulaşmış ve klasik müziği parçalamıştır.

 

Kerem SUCU